Cách TP Hồ Chí Minh hơn 120km, nhưng Cồn Hô
(xã Đức Mỹ, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh) là một thế giới biệt lập, nếu không
muốn nói là cô lập với văn minh công nghiệp. Nơi đây còn vẹn nguyên sắc thái
khẩn hoang của một vùng cù lao được hình thành bởi phù sa trên dòng sông Cổ
Chiên, một trong những con sông lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long…
Dịp nghỉ lễ Quốc Khánh 02-9-2022, một số bạn văn ở thành
phố mang tên Bác hẹn nhau đi khám phá những miền đất mới để tìm cảm hứng sáng
tạo. Nhà thơ, cựu chiến binh, doanh nhân Phạm Thanh Long, người có nhiều duyên
nợ với vùng đất giồng Càng Long bên bờ sông Cổ Chiên, nói: “Muốn tìm một nơi
nguyên sơ sắc thái khẩn hoang thì các ông theo tôi đi Cồn Hô. Đó là vùng đất “5
không”: Không đường bê tông, không điện, không trường, không trạm, không khói
bụi công nghiệp. Cuộc sống của bà con gắn bó với ruộng vườn, văn hóa sinh hoạt
vẫn là đèn dầu, quạt mo…”.
Lạ nhỉ! Chẳng lẽ chỉ cách TP Hồ Chí Minh có 120km, cách trung
tâm tỉnh Trà Vinh hơn 40km mà lại có một vùng đất “lạc hậu” đến như thế? Chúng
tôi tò mò và háo hức lên đường ngay.
Non 3 tiếng đồng hồ ngồi ô tô, từ TP Hồ Chí Minh qua Long An,
Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, chúng tôi tới con đường liên xã thuộc địa bàn xã
Đức Mỹ, huyện Càng Long. May mắn được anh Nguyễn Tấn Khải (Út Khải), Chủ tịch
UBND xã Đức Mỹ cùng với vài người dân địa phương dẫn chúng tôi qua Cồn Hô trên
một chuyến đò.
Con đò, bến đò, cách lên xuống đò và cả ông lái đò… đều rặt chất
sông nước của thời khai khẩn. Hoang sơ, chông chênh, rổn rảng, hài hước… Sông
Cổ Chiên rộng mênh mông! Cồn Hô xanh mênh mông! Ngồi trên đò ra với Cồn Hô có
cảm giác như trên một chuyến tàu ra đảo giữa biển cả mênh mông. Cảm giác lâng
lâng say sóng là có thật!
Cồn Hô là một cù lao được hình thành bởi phù sa tích tụ hàng
trăm năm giữa dòng Cổ Chiên. Nó giống như bãi giữa sông Hồng ở Hà Nội vậy. Cái
khác là thổ nhưỡng ở đây là hành trình bồi lắng của bùn, qua hơn 300 năm làm
nên một mảng xanh trù phú. Nhìn từ trên cao, Cồn Hô có hình dáng như con cá hô
khổng lồ bơi ra hướng biển nên nó được người dân bản địa gọi là Cồn Hô.
Cũng có người thì bảo, sông Cổ Chiên ngày xưa có nhiều cá hô,
loài cá nước lợ có hình dáng như cá chép, màu đỏ, kích thước khổng lồ, con lớn
nhất có thể nặng tới cả tạ. Nghề săn cá hô của ngư phủ thời xưa cũng hấp dẫn
chả khác gì cưỡi sóng biển khơi đi săn cá ngừ đại dương ngày nay.
Theo dân gian truyền miệng thì từ lâu, lâu lắm rồi, có một “cụ”
cá hô to như cái xuồng ba lá, bị chết, trôi dạt vào cái cồn này. Người dân tổ
chức an táng cho “cụ”, coi đó là “thần ngư”, rồi lấy tên “cụ” đặt cho cù lao
này.
Xưa, Cồn Hô hoang vu, chỉ rặt dừa nước, loài cây hợp với thổ
nhưỡng vùng đất phèn mặn. Đâu mấy chục năm trước, người ta đào đất, be bờ, làm
thành tuyến đê bao vượt lên chiều cao con nước lớn, ngăn chặn xâm nhập mặn. Thế
là Cồn Hô nên ruộng, nên vườn, rồi dựng nhà, lập ấp, rồi các hộ gia đình sinh
con, đẻ cái... Đến nay, nhiều gia đình đã phát triển đến thế hệ thứ 4-5…
Có sức người, Cồn Hô hết hoang vu, nhưng cũng từ khi có bóng
người, có những nếp nhà mọc lên thì Cồn Hô rơi vào… hoang hoải. Thế kỷ 21, văn
minh công nghiệp ào lên như thác. Khắp nơi bê tông hóa, điện - đường - trường -
trạm. Ngay cả xã ven sông Đức Mỹ cũng đã chuẩn nông thôn mới rồi. Thế mà Cồn Hô
vẫn hoang hoải lắm! Đời sống của mấy chục hộ gia đình ở đây năm này qua năm
khác không điện, không đường bê tông, không trường, không trạm, không có bất cứ
dịch vụ gì… Đời sống văn hóa rặt chất khẩn hoang, quạt mo, đèn dầu, cầu khỉ...
Thế là cấp ủy, chính quyền địa phương phải tính. Kéo điện ra thì
không được rồi. Chả có sức đâu mà làm được tuyến đường dây tải điện vượt sông.
Bắc cầu ư? Càng khó! Lòng sông sâu mấy chục mét, rộng thênh thênh hơn nửa cây
số, lại gần cửa biển, cầu nào mà bắc cho được!
Thế rồi, trong cái khó ló cái khôn. Văn minh công nghiệp ở đâu
chả có. Nhưng cái chất hoang dã của văn minh khai khẩn thì hiếm lắm. Đem bán
cái hiếm ấy đi, đem bán cái thiếu ấy đi, đem cái hoang sơ hoang hoải ấy mà
quảng bá, mà mời gọi, mấy “ông Tây, bà Tây” lại chả khoái à? Thế là mô hình du
lịch tự thân ra đời.
Tự thân, nghĩa là sự trải nghiệm của cái tự nó vốn có, không
hiện đại, không làm thay. Du khách đến đây để được tìm về với thiên nhiên,
ruộng vườn, về với không gian văn hóa khẩn hoang, thưởng thức ẩm thực khẩn hoang...
Những hộ dân được ngành du lịch tỉnh mời các chuyên gia phát
triển du lịch từ TP Hồ Chí Minh về tập huấn nghiệp vụ du lịch sinh thái. Họ
chập chững bước vào cái nghề mà xưa nay chưa ai làm ở đây. Dẫu còn vụng về, còn
chắp vá, nhưng mô hình nông dân làm du lịch sinh thái ở Cồn Hô không thể nói là
không thú vị.
Nguồn: Báo Quân đội Nhân dân
https://www.qdnd.vn/du-lich/diem-den/con-ho-sac-thai-khan-hoang-704414
